Năm 2025, UI/UX trong game không còn đơn thuần là lớp hiển thị thông tin, mà trở thành công cụ dẫn dắt cảm xúc và hành vi người chơi. Từ thiết kế tối giản, ngầm hiểu đến cá nhân hóa bằng dữ liệu, giao diện giờ đây sống động hơn bao giờ hết và những công cụ như Figma, Unity hay AI plugin chính là nền tảng giúp điều đó trở thành hiện thực. Bài viết này sẽ đứa bạn khám phá sâu ba xu hướng lớn, công cụ nổi bật và bài học từ các case study tiêu biểu.
Năm 2025, thế giới game không còn đơn thuần là sân chơi kỹ thuật số, nó là nơi người ta sống, cảm, và kết nối. Từ những trận chiến dữ dội trong vũ trụ giả tưởng đến khoảnh khắc yên bình bên một ngọn lửa trại trong game phiêu lưu indie, trải nghiệm người chơi giờ đây gắn chặt với cách mà giao diện dẫn dắt cảm xúc. Không chỉ là nơi “bấm nút”, UI/UX đã trở thành cánh cửa mở ra tâm lý, nhịp thở và hành vi người chơi.
Khi công nghệ phát triển, người chơi ngày càng kỳ vọng nhiều hơn từ trải nghiệm, không chỉ là đồ họa đẹp hay gameplay hay, mà là sự liền mạch, tinh tế và thấu hiểu từ từng chi tiết trong giao diện. Một menu quá lộ liễu có thể phá vỡ không khí ly kỳ của một game kinh dị. Một thanh máu chuyển sắc quá trễ có thể khiến cảm giác chiến đấu trở nên hụt hẫng. Tất cả đều là những “chi tiết nhỏ” nhưng lại định hình nên toàn bộ nhịp điệu cảm xúc của người chơi.
Nguồn ảnh: polydin
Theo Unity Gaming Report 2024, có tới 82% người chơi mobile đánh giá UI là yếu tố “rất quan trọng” trong quyết định giữ lại hoặc xoá game sau 3 ngày đầu tiên. Với hơn 100 trò chơi ra mắt mỗi ngày chỉ riêng trên App Store, trải nghiệm UI/UX không còn là “phần phụ” mà là chiến trường thực sự để giành lấy thời gian và cảm xúc của người dùng.
Trong làn sóng chuyển mình đó, Figma, Unity và các plugin AI đang trở thành những vũ khí không thể thiếu trong tay các nhà thiết kế. Chúng không chỉ giúp hiện thực hóa ý tưởng, mà còn trao quyền kiểm soát cảm xúc người chơi, từ từng pixel của một icon cho đến phản hồi tâm lý khi người chơi sắp thua. Đây không còn là thời của giao diện “đẹp mắt”, mà là thời đại của UI biết cảm, UX biết đoán.
Chúng ta sẽ bắt đầu hành trình khám phá bằng cách bóc tách ba xu hướng thiết kế đang định hình bộ mặt của game UI/UX năm 2025.
3 xu hướng Game UX/UI 2025
1. Tối giản nhưng không đơn điệu
Trong một thế giới nơi người chơi bị bủa vây bởi thông tin và lựa chọn, thiết kế tối giản không chỉ là lựa chọn thẩm mỹ, nó là chiến lược sinh tồn. Giao diện bớt chữ, bớt nút, nhưng vẫn giữ được độ sâu, đó là đỉnh cao của sự tối giản có chủ đích.
Các tựa game như Dead Space Remake (2023) hay Ghost of Tsushima (Director’s Cut) là minh chứng cho điều này. Cả hai đều gần như loại bỏ hoàn toàn HUD mặc định. Thay vào đó, game dựa vào tín hiệu hình ảnh trong thế giới thực (in-world UI): Thanh máu tích hợp vào bộ giáp, chỉ đường qua hướng gió, hoặc menu mở bằng cử động tay. Người chơi không chỉ “chơi” mà còn đắm mình hoàn toàn vào không gian ảo.
Theo thống kê từ Nielsen Norman Group, thiết kế giảm số lượng yếu tố UI xuống 20% có thể tăng mức độ tập trung của người dùng lên tới 50%. Trong game, điều này tương đương với việc người chơi có thể cảm nhận tốt hơn môi trường, hành động nhanh hơn và giảm stress thị giác khi chơi lâu.
Được phát triển bởi Thatgamecompany và phát hành lần đầu năm 2012, Journey là một trong những tựa game hiếm hoi gần như không có giao diện người dùng (HUD) theo nghĩa truyền thống. Không bản đồ, không thanh máu, không chỉ dẫn hay lời thoại, mọi yếu tố giao tiếp đều được đặt trong ngữ cảnh trực quan của thế giới trò chơi.
Người chơi khởi đầu trong một sa mạc mênh mông, chỉ với một nhân vật trùm áo choàng và một điểm đến mờ ảo ở phía xa. Toàn bộ hướng dẫn được “gợi ý bằng môi trường”: Gió thổi nhẹ theo hướng cần đi, ánh sáng nổi bật ở nơi cần khám phá, âm thanh ngân vang khi người chơi tiến đúng hướng. Ngay cả khi gặp người chơi khác (thực ra là người thật qua kết nối online ẩn danh), giao diện cũng không hiện thêm gì, không tên, không khung chat, chỉ có âm thanh và chuyển động nhẹ để giao tiếp.
Chính sự tối giản gần như cực đoan đó lại tạo nên cảm xúc vô cùng mạnh mẽ. Không bị xao nhãng bởi biểu tượng hay chỉ dẫn, người chơi được hoàn toàn đắm mình trong không gian, hình ảnh và âm nhạc. Họ “cảm nhận” hướng đi, sự tiến triển và cả sự kết nối với người chơi khác một cách bản năng. Đây là trải nghiệm mà một UI truyền thống có thể phá vỡ nếu không tiết chế.
Mặc dù không có số liệu chính thức về tỷ lệ hoàn thành game, Journey vẫn được coi là một biểu tượng thiết kế UX tối giản thành công. Trò chơi đã giành hơn 100 giải thưởng, trong đó có Game Developers Choice Awards for Best Visual Art and Best Game Design, và được các trang như Entertainment Weekly, CNN, IGN, GamesRadar xếp vào danh sách những trò chơi hay nhất mọi thời đại.
2. Thiết kế ngầm hiểu (Implicit UX)
Nếu như tối giản là bước đầu, thì “ngầm hiểu” chính là đỉnh cao của thiết kế lấy người dùng làm trung tâm. Đây là khái niệm mà giao diện không cần dạy nhưng người chơi vẫn hiểu, không cần thao tác nhiều nhưng vẫn cảm thấy được dẫn dắt.
Các hệ thống UX hiện đại sử dụng AI để phân tích hành vi người chơi theo thời gian thực, sau đó điều chỉnh độ phức tạp của giao diện. Với người mới, UI có thể hiện nhiều gợi ý, tooltip; nhưng với người đã chơi hàng chục giờ, UI tự động ẩn bớt, chỉ hiển thị những gì thực sự quan trọng.
Nhiều công cụ như Unity đang phát triển các module UI động, có khả năng thay đổi theo thời điểm chơi hoặc trình độ của người dùng. Dù chưa có số liệu thống kê chính thức, nhưng các nhà phát triển chia sẻ rằng cách tiếp cận sẽ này giúp tăng tỷ lệ hoàn thành tutorial và giảm cảm giác “bị dạy dỗ” khi mới vào game, đặc biệt là trong các tựa game hành động hoặc mô phỏng có nhiều lớp điều khiển.
Celeste là một tựa game platformer 2D có độ khó cao, được phát hành bởi Matt Makes Games năm 2018. Dù mang lối chơi “hardcore” với hàng ngàn cú nhảy chuẩn xác, Celeste lại sở hữu một UI/UX thiết kế vô cùng nhân văn và ngầm hiểu người chơi, nhất là với những ai không giỏi game hành động.
Ngay từ đầu, UI game đã không ép buộc người chơi phải tuân thủ một “cách chơi chuẩn”. Trong phần cài đặt, người chơi có thể tùy biến mọi thứ, từ tốc độ gameplay, độ cao khi nhảy, cho đến việc bất tử. Tuy nhiên, các tùy chọn này không nằm ngay trước mặt như một menu rối rắm, mà được giấu sau mục “Assist Mode”, chỉ hiện ra khi người chơi thật sự cần. Việc này không làm loãng trải nghiệm ban đầu, nhưng luôn có mặt như một “người đồng hành âm thầm” khi người chơi gặp khó.
Điểm đáng giá nhất chính là UX học từ thất bại của người chơi. Nếu bạn chết quá nhiều ở một điểm, UI không hiện thông báo lớn hay cảnh báo như nhiều game khác, nó chỉ gợi ý nhẹ hoặc im lặng chờ bạn tìm giải pháp. Celeste không áp đặt, mà tạo ra một không gian thử thách có thể thích nghi theo người chơi.
Trò chơi được cộng đồng game thủ ca ngợi vì khả năng cân bằng giữa độ khó và tính tiếp cận. Nhiều bài đánh giá từ Polygon, GameSpot, và Kotaku đều nhấn mạnh rằng Celeste “có thể trở thành một game khó, hoặc trở thành một câu chuyện bạn có thể hoàn thành, tùy vào cách bạn chọn tương tác với nó”. Dù không có số liệu chính thức, nhưng mức độ phổ biến và tình cảm người chơi dành cho Celeste đã giúp nó lọt vào nhiều danh sách “Game of the Year” và giành giải Best Independent Game tại The Game Awards 2018.
3. UI dẫn dắt cảm xúc (Emotion-Driven UI)
UI không còn chỉ là phần “trang điểm” cho game, nó đã trở thành chất dẫn cảm xúc, thứ có thể đẩy người chơi lên đỉnh cao căng thẳng, hoặc đưa họ xuống trạng thái trầm mặc, suy tư. Một thanh máu nhấp nháy đỏ vào thời điểm sinh tử không chỉ là cảnh báo, đó là lời thúc giục cuối cùng của sinh tồn.
Tiếng “tích” nhỏ khi thu thập được một vật phẩm quý không chỉ là feedback, nó là niềm vui tinh tế của sự khám phá. Một hiệu ứng fade-out nhẹ nhàng sau chiến thắng không chỉ là chuyển cảnh mà là hơi thở kết thúc đúng lúc, để cảm xúc được ngân dài thêm vài giây.
Đằng sau những hiệu ứng đó là một hệ sinh thái của thiết kế cảm xúc:
- Motion design không chỉ làm mượt giao diện mà còn truyền động lực, một animation “giật nhẹ” khi chọn sai có thể thay cho lời từ chối thô cứng.
- Sound design là nhịp tim của UI, từ tiếng kéo menu cho đến âm báo hồi máu, tất cả đều xây dựng không gian âm thanh mang tính phản xạ.
- Micro-interactions, những hiệu ứng nhỏ khi rê chuột, nhấn nút, mở bảng chính là khoảnh khắc tạo cảm giác “game này hiểu tôi”.
Ngày nay, UI được thiết kế không chỉ để hướng dẫn người chơi, mà để đồng điệu với cảm xúc người chơi. Cảm xúc lo lắng khi mở túi đồ trong game kinh dị, cảm giác dễ chịu khi “click” một icon bóng mượt trong game casual, hoặc cảm giác bất ngờ khi một HUD tự biến mất để nhường chỗ cho khoảnh khắc điện ảnh, tất cả đều là sự sắp đặt tỉ mỉ của UI cảm xúc.
Nguồn ảnh: The Last Of Us
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiết kế UI/UX đóng vai trò quan trọng trong việc giữ chân người chơi. Một nghiên cứu của SuperData cho thấy 79% người chơi có khả năng ngừng chơi nếu gặp phải thiết kế UI/UX kém, trong khi các trò chơi với UI/UX mượt mà và trực quan có khả năng giữ chân người chơi cao hơn.
Ngoài ra, thiết kế UX hiệu quả, bao gồm điều hướng trực quan, hình ảnh hấp dẫn và tối ưu hóa hiệu suất, có thể cải thiện đáng kể tỷ lệ giữ chân người dùng và tỷ lệ chuyển đổi trong các ứng dụng di động. Điều này cho thấy người chơi không chỉ ở lại vì gameplay hay đồ họa, họ ở lại vì cảm giác được gắn bó.
Nếu Journey là bài thơ thiền tối giản, thì The Last of Us Part II lại là bản giao hưởng đẫm cảm xúc, nơi UI trở thành phần máu thịt của câu chuyện. Được phát triển bởi Naughty Dog và phát hành năm 2020, tựa game này không chỉ nổi bật bởi đồ họa và cốt truyện, mà còn là một hình mẫu của UI cảm xúc dẫn dắt người chơi một cách vô thức.
Trong game, bạn sẽ không thấy một HUD cố định ở góc màn hình như các game hành động thông thường. Mọi thứ từ thanh máu, số đạn, crafting menu chỉ hiện ra khi cần thiết. Khi nhân vật bị thương, cả thế giới game đổi sắc: màu sắc nhợt nhạt đi, màn hình rung nhẹ, tiếng thở dồn dập và cả những vệt máu dần lan ra ở rìa. Không cần báo hiệu bằng con số, UI đã khiến người chơi cảm thấy cơ thể của nhân vật một cách trực quan.
Bên cạnh đó, Inventory system cũng là một điểm nhấn. Mỗi lần mở túi đồ, Ellie (nhân vật chính) thực sự lục ba lô, đưa tay lấy từng món. Không gian game không bị “tạm dừng”, kẻ thù vẫn có thể tấn công. Âm thanh va chạm của chai lọ, tiếng zip túi vải, tất cả tạo nên cảm giác căng thẳng thật sự. Đây là UX định hình cảm xúc, chứ không đơn thuần là tính năng.
The Last of Us Part II đã giành giải Innovation in Accessibility tại The Game Awards 2020, đồng thời được giới phê bình đánh giá cao về thiết kế trải nghiệm người dùng. Nhiều bài viết từ Polygon, IGN, và Eurogamer ca ngợi giao diện của game là “tàng hình nhưng mạnh mẽ”, “gợi cảm xúc mà không cần nói lời nào” – một thành tựu đáng tự hào của UX Game hiện đại.
Vai trò của các công cụ hiện đại trong quy trình thiết kế UI/UX
Trong thời đại mà trải nghiệm người dùng trở thành yếu tố cạnh tranh cốt lõi của ngành game, việc sử dụng các công cụ thiết kế hiện đại không còn là “nâng cấp kỹ thuật” – mà là điều kiện tiên quyết để thiết kế được một hành trình trải nghiệm có cảm xúc, logic và khả năng cá nhân hóa cao. Các công cụ như Figma, Unity và plugin tích hợp AI đang tái định hình quy trình thiết kế, cho phép các nhóm phát triển game chuyển từ phác thảo đến hiện thực nhanh hơn bao giờ hết mà vẫn giữ được chiều sâu sáng tạo và tính tương tác cao.
1. Figma: Từ wireframe đến prototype trong thời gian thực
Figma không chỉ là công cụ thiết kế giao diện 2D, nó là nền tảng cộng tác thời gian thực cho toàn bộ nhóm UI/UX trong dự án game. Các designer, developer, narrative writer và tester có thể cùng làm việc trên một file, bình luận, thử nghiệm flow và đồng bộ thay đổi tức thì.
Những tính năng như Auto Layout, Variants, Component Set và Interactive Prototypes cho phép tạo các cấu trúc UI phức tạp một cách hệ thống và dễ bảo trì. Với game có nhiều menu và HUD thay đổi theo ngữ cảnh (ví dụ như inventory, crafting, dialogue…), việc quản lý bằng Figma giúp giảm đáng kể lỗi lặp, lệch layout hoặc inconsistency về thiết kế.
Các plugin như “Responsify” và “Content Reel” hỗ trợ tạo layout responsive và tự động hóa thiết kế lặp lại, giúp tăng tốc quá trình mockup giai đoạn đầu.
Đặc biệt, các công cụ như “UnityFigmaBridge” và “FigmaToUnity” cho phép xuất giao diện từ Figma sang Unity dưới dạng prefab hoặc scene component, giúp rút ngắn quy trình chuyển giao giữa team thiết kế và team phát triển.
2. Unity: Giao diện động và phản ứng thời gian thực
Unity được xem là hệ sinh thái thiết kế UI theo thời gian thực mạnh mẽ nhất hiện nay, nơi ý tưởng thiết kế từ các công cụ như Figma có thể được hiện thực hóa thành giao diện sống động, có logic tương tác, animation mượt mà và phản hồi chính xác từ hệ thống gameplay.
Từ phiên bản Unity 2021 trở đi, Unity giới thiệu UI Toolkit như một hệ thống thiết kế giao diện hiện đại, lấy cảm hứng từ cách xây dựng trang web. Thay vì phải thao tác giao diện hoàn toàn bằng chuột trong trình chỉnh sửa, các nhà phát triển có thể tạo UI bằng mã, sử dụng UXML (giống HTML) để định nghĩa cấu trúc và USS (giống CSS) để thiết lập phong cách hiển thị.
Cách làm này giúp việc xây dựng giao diện trở nên gọn gàng, linh hoạt và dễ kiểm soát hơn, đặc biệt là với các dự án lớn hoặc cần làm việc nhóm. Nhờ tổ chức rõ ràng theo kiểu mô-đun, team thiết kế và lập trình có thể dễ dàng chia việc, chỉnh sửa và tái sử dụng các phần giao diện mà không cần đụng chạm lẫn nhau.
Bên cạnh đó, hệ thống Canvas UI vẫn giữ vai trò then chốt, đặc biệt trong các dự án 2D hoặc 2.5D, nơi UI cần gắn trực tiếp với camera hoặc không gian vật lý trong game. Các thanh máu, bảng chỉ số, khung hội thoại… có thể được đặt chính xác trong không gian game hoặc trên màn hình người chơi.
Unity cũng cho phép kết hợp thiết kế UI với các công cụ mạnh khác như Timeline, Animator, Shader Graph và Cinemachine. Khi phối hợp đúng cách, bạn có thể tạo ra giao diện “cảm xúc hóa”, ví dụ như thanh máu co giật và màn hình chuyển sắc đỏ khi nhân vật bị thương, hoặc giao diện mờ dần, rung nhẹ khi bước vào một vùng nguy hiểm. Nhờ sự kết hợp giữa animation, hiệu ứng chuyển động và logic thời gian thực, các giao diện này không chỉ gây ấn tượng thị giác, mà còn góp phần chuyển tải cảm xúc và tâm trạng gameplay một cách tinh tế và có chiều sâu.
Đặc biệt, Unity hỗ trợ data-driven UI, tức là các thành phần giao diện được gắn trực tiếp với biến trong hệ thống logic: Máu, điểm số, trạng thái vật phẩm… Nhờ đó, giao diện người dùng có thể tự động cập nhật ngay lập tức dựa trên các biến động trong gameplay, ví dụ như thanh máu thay đổi theo sát trạng thái nhân vật, bảng nhiệm vụ cập nhật khi hoàn thành mục tiêu, hay HUD phản ánh vật phẩm mới vừa thu thập được.
Không cần thao tác thủ công, UI luôn “đồng hành” theo tiến trình chơi, đồng thời dễ dàng tùy biến theo từng hành vi cụ thể hoặc phân khúc người dùng, như người mới chơi, người chơi dày dạn, hoặc người chơi có nhu cầu đặc biệt về accessibility.
3. AI plugin: Tối ưu hóa và cá nhân hóa giao diện
Nếu Figma và Unity là cánh tay, thì các plugin AI chính là bộ não phụ trợ đang ngày càng thông minh hơn. Chúng giúp designer giảm tải thao tác lặp lại, đưa ra gợi ý dựa trên dữ liệu thực, và đặc biệt hỗ trợ cá nhân hóa giao diện cho từng nhóm người chơi, từ người mới, người chơi lâu năm đến người dùng có nhu cầu đặc biệt về accessibility.
Trong Figma, các plugin AI như Magician có thể sinh ra biểu tượng, văn bản hoặc hình ảnh từ mô tả bằng ngôn ngữ tự nhiên. Những tính năng như Magic Icon, Magic Copy và Magic Image giúp tăng tốc quy trình mockup ở giai đoạn đầu, nhất là khi cần nhanh chóng thử nghiệm ý tưởng giao diện. Một số plugin AI khác có khả năng học từ các pattern thiết kế cũ để đề xuất phiên bản bố cục hiệu quả hơn về mặt thị giác và hành vi.
Nguồn ảnh: Figma
Trong Unity, các công cụ như Unity ML-Agents Toolkit cho phép thiết lập agent AI để thử nghiệm hành vi trong game, mô phỏng tương tác, hoặc hỗ trợ kiểm thử giao diện dưới nhiều tình huống khác nhau. Bên cạnh đó, hệ thống như Unity Analytics có thể theo dõi hành vi người chơi. Ví dụ: Họ thường thoát game sau một phần menu nhất định, hoặc gặp khó khăn trong việc hiểu hoặc thao tác tại một giao diện cụ thể, từ đó cung cấp insight cho việc tối ưu lại cấu trúc giao diện hoặc thiết kế A/B testing có cơ sở dữ liệu.
Case Studies
Case 1: Thiết kế giao diện game tương tác với Figma và Unity – What Up Games
What Up Games đã chia sẻ một quy trình thiết kế giao diện người dùng (UI) cho trò chơi, bắt đầu từ việc tạo nguyên mẫu trong Figma và sau đó tích hợp vào Unity bằng UI Toolkit. Quy trình này được trình bày trong hai phần hướng dẫn:
1. Thiết kế giao diện tương tác trong Figma: Trong phần đầu tiên, nhóm phát triển sử dụng Figma để tạo nguyên mẫu cho màn hình chính của trò chơi. Họ tập trung vào việc xây dựng bố cục và thiết kế các thành phần UI, nhằm đảm bảo tính nhất quán và dễ sử dụng. Figma được sử dụng để nhanh chóng thử nghiệm và điều chỉnh thiết kế trước khi chuyển sang giai đoạn phát triển trong Unity.
2. Sử dụng UI Toolkit để hoạt hình hóa menu: Trong phần thứ hai, nhóm phát triển chuyển thiết kế từ Figma sang Unity và sử dụng UI Toolkit để tái tạo và hoạt hình hóa giao diện. Họ tận dụng các tính năng của UI Toolkit, như style transitions, để tạo hiệu ứng chuyển động mượt mà cho menu. Quy trình này giúp đảm bảo rằng giao diện trong trò chơi phản ánh chính xác thiết kế ban đầu và cung cấp trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Nguồn ảnh: whatupgames
Quy trình kết hợp Figma và Unity thông qua UI Toolkit giúp nhóm phát triển tiết kiệm thời gian và công sức trong việc thiết kế và triển khai giao diện người dùng cho trò chơi. Việc sử dụng Figma để tạo nguyên mẫu cho phép thử nghiệm và điều chỉnh thiết kế một cách nhanh chóng, trong khi UI Toolkit cung cấp các công cụ mạnh mẽ để tái tạo và hoạt hình hóa giao diện trong Unity. Điều này đảm bảo rằng giao diện người dùng trong trò chơi không chỉ đẹp mắt mà còn hoạt động hiệu quả và mang lại trải nghiệm tốt cho người chơi.
Case 2: Giao diện game kinh dị được thiết kế tối giản và định hướng cảm xúc
Trong case study Designing Fear của designer Furkan Adil GÖRENER, được chia sẻ trên Dribbble, tác giả tập trung xây dựng một hệ thống giao diện cho game kinh dị có định hướng rõ ràng về mặt thẩm mỹ và trải nghiệm người dùng. Thay vì tạo một giao diện nặng nề với nhiều chi tiết hoặc hiệu ứng thị giác phức tạp, nhóm thiết kế lựa chọn phong cách tối giản, lạnh lẽo và trống trải, phù hợp với bầu không khí căng thẳng đặc trưng của thể loại horror.
Case study cho thấy ba màn hình chính: Màn hình chờ (main menu), màn hình chọn bản đồ và màn hình tùy chỉnh nhân vật. Tất cả đều sử dụng bảng màu tối với điểm nhấn màu đỏ và trắng vốn là các tông màu được dùng phổ biến trong game kinh dị để gợi cảm giác máu, sự nguy hiểm và đối lập mạnh thị giác. Font chữ đơn giản nhưng hơi lạnh, kết hợp cùng bố cục trống trải, giúp tạo ra cảm giác cô lập và dè chừng, đúng với tinh thần mà game kinh dị hướng đến: Ít nói, nhiều ám ảnh.
Nguồn ảnh: Dribbbles
Mặc dù không đề cập cụ thể tới animation hay hiệu ứng shader tương tác ánh sáng, thiết kế này vẫn mang một định hướng cảm xúc rất rõ: Giao diện không cố làm nổi bật, mà lùi lại để củng cố bối cảnh. Người chơi khi tương tác với các màn hình đó sẽ không bị “chào đón” như trong game casual, mà thay vào đó là cảm giác như đang bước vào một thế giới lạ lẫm và đầy đe dọa, cảm xúc được gợi lên không qua lời, mà qua không gian thị giác có chủ ý.
Case study này là một ví dụ điển hình cho nguyên tắc: Trong game kinh dị, giao diện tốt không phải là giao diện nổi bật, mà là giao diện phục vụ cho sự im lặng và sự chờ đợi. Nó đặt người chơi vào đúng trạng thái cảm xúc cần thiết trước cả khi trò chơi thực sự bắt đầu.
Thách thức và hướng đi tiếp theo
Mặc dù các công cụ như Figma, Unity và plugin AI đang mở ra cơ hội thiết kế UI/UX game nhanh hơn, thông minh hơn, nhưng thực tế triển khai vẫn gặp nhiều rào cản, đặc biệt đối với những team quy mô nhỏ hoặc dự án có cấu trúc gameplay phức tạp. Thiết kế giao diện game hiện đại không chỉ là việc “đẹp” hay “dễ dùng”, mà là một hành trình cân bằng giữa cảm xúc, chức năng và công nghệ, và chính hành trình đó đang đối mặt với những thách thức ngày càng tinh vi hơn.
1. Rào cản công nghệ và năng lực triển khai
Dù workflow không-code đang ngày càng phổ biến, không phải đội ngũ nào cũng có khả năng khai thác tối đa tiềm năng của các công cụ hiện đại. Việc chuyển từ thiết kế trong Figma sang Unity, dù lý tưởng trên lý thuyết, vẫn đòi hỏi hiểu biết cơ bản về cách hoạt động của hệ thống UI trong game engine. Nhiều nhà thiết kế UI vẫn phải dựa vào developer để “chuyển dịch” ý tưởng sang mã code và ngược lại, nhiều dev lại thiếu kỹ năng về bố cục, hành vi thị giác hoặc logic cảm xúc của người chơi. Khoảng cách giữa “hình” và “hành” vẫn là một điểm nghẽn cần giải quyết.
Ngoài ra, các plugin AI hiện nay vẫn đang ở giai đoạn phát triển ban đầu. Chúng hữu ích cho việc hỗ trợ – nhưng chưa đủ tin cậy để thay thế hoàn toàn tư duy thiết kế thủ công, nhất là với những dự án có yêu cầu thẩm mỹ cao hoặc cần truyền tải chiều sâu cảm xúc phức tạp. Phân tích hành vi người chơi để đưa ra A/B testing tự động hay gợi ý cá nhân hóa UI vẫn là điều khả thi về mặt lý thuyết, nhưng trên thực tế cần rất nhiều dữ liệu, thời gian huấn luyện mô hình, và sự tinh chỉnh tỉ mỉ.
Nguồn ảnh: techspot
2. Khó khăn trong việc mở rộng UI cho đa nền tảng
Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là thiết kế UI/UX có khả năng mở rộng đa nền tảng, từ mobile đến console, từ màn hình cảm ứng đến bàn phím chuột và tay cầm. Một giao diện được tối ưu cho smartphone chưa chắc sẽ hiệu quả trên máy tính bảng, và một HUD trực quan trên PC có thể lại rối rắm khi chuyển sang PlayStation hoặc Xbox.
Dù Figma hỗ trợ thiết kế responsive, và Unity cho phép cấu hình layout dựa trên device resolution, nhưng các vấn đề về thao tác người dùng, khoảng cách nút bấm, độ ưu tiên thông tin, hoặc logic điều hướng vẫn cần được điều chỉnh thủ công theo từng nền tảng. Đây là khâu tốn công, dễ bỏ sót, nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp tới trải nghiệm người chơi, đặc biệt với những game phát hành toàn cầu trên nhiều thiết bị.
3. Thách thức giữ được chiều sâu cảm xúc trong thiết kế
Khi UI/UX trở nên quá tối ưu, nghĩa là quá tiện dụng, quá nhanh, quá ít ma sát, đôi khi chính cảm xúc lại bị làm phẳng. Trải nghiệm người chơi trong những game kể chuyện, game kinh dị, hay game giàu yếu tố tâm lý đòi hỏi UI không chỉ “đưa thông tin” mà còn phải “gợi ra trạng thái”. Tạo được giao diện biết khơi gợi cảm giác.
Ví dụ, cảm giác lạc lõng, tò mò, lo âu là bài toán không thể giải bằng công thức chuẩn. Nó đòi hỏi sự phối hợp giữa motion, sound, narrative và pacing, tức là giữa thiết kế, nội dung, và nhịp kịch bản. Đây là thách thức mang tính sáng tạo nhiều hơn là kỹ thuật, và càng quan trọng trong thời đại mà game đang tiến gần tới vai trò nghệ thuật thị giác – cảm xúc.
Nguồn ảnh: itviec
4. Hướng đi tiếp theo: UI theo ngữ cảnh, cảm xúc và dữ liệu
Từ những thách thức hiện tại, có thể thấy rằng tương lai của thiết kế UI/UX trong game sẽ không xoay quanh việc làm mọi thứ nhanh hơn, tự động hơn hay “đơn giản hóa” đến mức vô cảm. Thay vào đó, trọng tâm sẽ là làm đúng hơn, đúng người, đúng thời điểm và đúng hoàn cảnh.
Điều này đòi hỏi giao diện không còn chỉ là lớp hiển thị nằm ngoài gameplay, mà phải trở thành một phần sống động, phản ứng linh hoạt theo cách mà người chơi tương tác và cảm nhận. Giao diện sẽ cần thay đổi tùy theo ngữ cảnh trong game: Khi nhân vật đang chiến đấu, UI phải rõ ràng, tập trung vào sinh tồn; nhưng khi nhân vật nghỉ ngơi hoặc khám phá, giao diện nên nhẹ nhàng, thu gọn để nhường chỗ cho cảnh vật.
Đồng thời, giao diện cũng cần thể hiện cảm xúc, không chỉ truyền tải thông tin mà còn góp phần vào nhịp điệu cảm xúc chung: Ví dụ khi nhân vật sợ hãi, giao diện có thể rung nhẹ, tối lại hoặc chậm nhịp; khi chiến thắng, các hiệu ứng sáng lên, chuyển động nhanh hơn, tạo cảm giác phấn khích. Ngoài ra, với sự phát triển của dữ liệu hành vi và AI, UI cũng sẽ dần trở nên thông minh hơn và có thể tự học hỏi từ cách người chơi thao tác để cá nhân hóa trải nghiệm.
Người mới chơi có thể được hỗ trợ bằng tooltip, trong khi người chơi dày dạn sẽ có giao diện gọn gàng, tập trung hơn. Thậm chí, hệ thống còn có thể tự động điều chỉnh vị trí nút, mức độ chi tiết hoặc phong cách hiển thị tùy theo thói quen sử dụng. Khi ba yếu tố bao gồm ngữ cảnh, cảm xúc và dữ liệu cùng hội tụ, UI trong game sẽ không còn là một bảng điều khiển vô hồn, mà trở thành một thực thể có trực giác, biết quan sát và đồng hành cùng người chơi, âm thầm nâng đỡ trải nghiệm mà không cần nói ra lời.
Tạm kết
UI/UX trong game chưa bao giờ chỉ là một lớp “giao diện người dùng”. Trong thời đại mới, nơi người chơi tìm kiếm nhiều hơn là thao tác mà là cảm xúc, sự nhập vai, và kết nối, UI/UX đã dần trở thành ngôn ngữ của trải nghiệm. Những nút bấm, thanh trạng thái, bảng menu… nếu được thiết kế đúng, không chỉ giúp điều khiển mượt mà, mà còn lặng lẽ truyền tải tinh thần của trò chơi, đưa người chơi đến gần hơn với thế giới ảo họ đang khám phá.
Trong tương lai, khi game ngày càng giống một hình thức kể chuyện sống động, UI sẽ không còn đứng ở ngoài để “giải thích luật chơi”, mà sẽ đi cùng người chơi như một người bạn đồng hành im lặng, giúp họ hiểu được điều gì đang diễn ra, cảm được điều gì đang đến gần, và tin rằng thế giới kia là thật. Đó không phải là chuyện của hiệu ứng, màu sắc hay phím tắt mà là chuyện của sự thấu hiểu. Và khi UI làm được điều đó, game không còn chỉ là trò chơi mà trở thành trải nghiệm sống của từng game thủ.
Tổng hợp
Thanh Minh
| Hệ thống Đào tạo Mỹ thuật Đa phương tiện Arena Multimedia sở hữu hai chương trình đào tạo tiên tiến mang tên Graphic Design & Interactive Media (GDIM) và Animation, VFX & Gaming (AVG). Với mục tiêu đào tạo chuyên sâu về Thiết kế Truyền thông (Communication Design) và Sản xuất nội dung giải trí (Entertainment Design), GDIM và AVG có sự rút gọn về thời gian nhưng sẽ có sự tập trung cao hơn, học và rèn luyện học sâu hơn về kiến thức và kỹ năng làm nghề, nhằm chuẩn bị cho một tương lai có nhiều cơ hội nhưng không ít thách thức và đòi hỏi ngày càng khắt khe hơn từ phía doanh nghiệp tuyển dụng. Chương trình Graphic Design & Interactive Media (GDIM): – Học kỳ 1: Thiết kế hình ảnh truyền thông (Visual Communication Design) – Học kỳ 2: Thiết kế thương hiệu (Branding Design) – Học kỳ 3: Đồ họa chuyển động và xây dựng nội dung video (Motion Graphics & Video content) – Học kỳ 4: Phát triển sản phẩm kỹ thuật số (Digital Product Development) Chương trình Animation, VFX & Gaming (AVG): – Học kỳ 1: Tiền sản xuất Hoạt hình và Games (Pre-Production for Animation & Games) – Học kỳ 2: Thiết kế tạo hình 3D cho Game, VFX và hoạt hình (3D Art and Design for Animation, Games & VFX) – Học kỳ 3: Diễn hoạt 3D trong Hoạt hình, Game và VFX (Advanced 3D for Animation, Games & VFX with Electives & Generative AI) – Học kỳ 4A (lựa chọn): 3D thời gian thực và Thiết kế đồ hoạ Game (Real Time 3D & Game Art) – Học kỳ 4B (lựa chọn): Kỹ xảo trong Hoạt hình, Phim và Game (Visual Effects for Animation, Films & Game) Xem chi tiết chương trình đào tạo: https://www.arena-multimedia.vn/chuong-trinh-dao-tao/ Đăng ký tư vấn chương trình học: https://www.arena-multimedia.vn/dang-ky-hoc/ |
