Khi xem một bộ phim hành động, phim viễn tưởng, có phải có những phân cảnh bạn luôn phải há miệng ngơ ngác về mức độ ảo diệu của nó? Kỹ xảo phim đã tạo ra một thế giới không giới hạn cho trí tưởng tượng. Nếu hứng thú và có tham vọng muốn dấn thân vào ngành nghề này, dưới đây là 5 điều các bạn trẻ không thế bỏ qua.
1. Kỹ xảo trong làm phim là gì?
Kỹ xảo điện ảnh (viết tắt là VFX – Hiệu ứng hình ảnh) là một thuật ngữ mô tả quá trình xây dựng, xử lý hình ảnh video cho các bộ phim mà cảnh quay thực tế không diễn ra như vậy. Đó là các môi trường giả lập vì chúng quá nguy hiểm để ghi hình hoặc trong một thế giới không tồn tại.
Nếu biết đến bộ Games of Thrones (2011 – 2019) lẫy lừng của HBO, có lẽ bạn đã quá quen mắt với hình ảnh những con rồng của Daenerys, tàu vũ trụ trong không gian của Star Wars, hay battle kinh điển của Avengers…
Ngoài ra, có nhiều bạn trẻ hay nhầm lẫn giữa Hiệu ứng hình ảnh (VFX) và Hiệu ứng đặc biệt (SFX). Với VFX, công đoạn xử lý hình ảnh sẽ thực hiện sau khi đã quay chụp xong. Còn SFX là hiệu ứng ngay trên phim trường, ví dụ như vụ nổ có chủ đích, vết thương do súng giả, v.v…
2. Kỹ xảo điện ảnh bao gồm những loại nào?
Tùy thuộc vào cách làm việc và tầm nhìn sáng tạo, các nghệ sĩ hiệu ứng hình ảnh sẽ sử dụng các công cụ giúp xóa nhòa ranh giới giữa “thực” và “không thực”, gồm 3 loại kỹ thuật chính: CGI, Tổng hợp và Chụp chuyển động.
2.1. Mô phỏng hình ảnh bằng máy tính (CGI)
Hình ảnh được mô phỏng bằng máy tính (CGI) là một thuật ngữ chỉ chung đồ họa được sản xuất kỹ thuật số, có thể tự di chuyển, hoạt động hoặc thêm vào các cảnh hành động có diễn viên. CGI xây dựng được trong không gian 2 chiều hoặc 3 chiều, nhưng hiện nay 3D là dạng CGI phổ biến nhất.
Việc tạo kỹ xảo này trải qua nhiều bước, từ tạo mẫu, tô màu, thêm họa tiết hay sử dụng một số yếu tố chuyển động và hoạt hình. Pixar chính là một ví dụ hãng phim hoạt hình nổi bật đã thống trị CG suốt 3 thập kỷ qua.
Ví dụ như kỹ xảo cho các nhân vật hoạt hình trong Toy Story, Monster Inc…
2.2. Sử dụng phông xanh (Compositing)
Sử dụng phông xanh (hay còn gọi là kỹ xảo tổng hợp) là việc kết hợp nhiều hình ảnh thành một hình duy nhất. Cùng với Phơi sáng kép, Phông xanh lam (hoặc xanh lá cây) là thao tác Khóa sắc độ.
Diễn viên sẽ thực hiện các cảnh quay đặt trước phông xanh. Điều này sẽ giúp người dựng dễ dàng tách các yếu tố cần thiết và phân phối chúng ở một cảnh quay khác. Chúng sẽ được ghép nối sao cho thật và liền mạch nhất.
Mời bạn cùng xem thực hư không gian cuộc đụng độ khốc liệt của đội quân Avenger và Thanos:
2.3. Ghi hình chuyển động (Motion capture)
Kỹ xảo này chính là cách tạo ra những con quái vật, hay người khổng lồ trong phim khoa học viễn tưởng mà bạn thường thấy. Thực chất, chúng được tạo nên bởi kỹ thuật chụp chuyển động – ghi lại kỹ thuật số sự chuyển động của diễn viên.
Họ sẽ mặc những bộ trang phục chuyên biệt, có chứa các điểm đánh dấu. Nhờ đó, người làm hiệu ứng hình ảnh sẽ dễ dàng theo dõi chuyển động cơ mặt hay đi đứng, di chuyển của các diễn viên này và chuyển nó sang phần tử do máy tính tạo ra.
Một ví dụ về Kỹ xảo chụp chuyển động hiện đại nổi lên từ những năm 1990 – 2000, với các nhân vật như Jar Jar Binks trong Star Wars 1:
3. Thị trường ngành kỹ xảo điện ảnh hiện nay
Trong tài liệu mới nhất của Mordor Intelligence công bố đầu năm 2021, khu vực Châu Á – Thái Bình Dương vẫn tiếp tục dẫn đầu thị trường Kỹ xảo điện ảnh (VFX) về tốc độ tăng trưởng, bất chấp đại dịch COVID – 19 đang hoành hành và khiến kinh tế thế giới lao đao.
Kỹ xảo điện ảnh tại Việt Nam không nằm ngoài xu hướng toàn cầu. Ngày càng nhiều khán giả thích xem phim có sử dụng kỹ xảo hoành tráng. Cùng với đó, các hãng phim trong nước hầu như đang dần đáp ứng được những kịch bản “khó xơi” nhất. Đạo diễn và các biên kịch trẻ đã trở nên mạnh dạn, thêm những ý tưởng độc đáo vào môn nghệ thuật số Bảy này.
So với năm 2018, doanh thu thị trường điện ảnh Việt Nam năm 2019 tăng 24%, đạt 4.148 tỉ đồng so với 2.253 tỉ đồng. Năm 2020 – 2021 chứng kiến ảnh hưởng của đại dịch COVID – 19, lợi nhuận màn ảnh bị giảm tương đối. Tuy nhiên, xu hướng tăng trưởng trong việc thuê nhân công kỹ xảo và hoạt hình tại nhiều quốc gia không hề chậm lại.
Những dấu hiệu này cho thấy rất nhiều cơ hội việc làm với mức thu nhập hấp dẫn đang rộng mở đối với các bạn trẻ đam mê Kỹ xảo điện ảnh (VFX).
4. Công việc và mức lương ngành kỹ xảo phim
4.1. Công việc của VFX Artist
7 công việc chính của chuyên gia VFX Artist là:
- Tạo hiệu ứng hình ảnh bằng các ứng dụng phần mềm trên máy tính
- Hiện thực hóa các nhân vật CGI
- Xây dựng đồ họa Video Game hay các Ứng dụng trên điện thoại thông minh
- Mô phỏng theo định hướng của đội ngũ sản xuất, đạo diễn, kỹ sư, biên tập viên
- Xử lý các sự cố với hình ảnh động
- Tạo bảng phân cảnh để hiểu những hình ảnh cần thiết cho một trường kể và nơi mà các hình ảnh này nên được dùng
- Thảo luận với các nhà thiết kế khác để đưa ra các ý tưởng, tiến độ và phác thảo…
Ngoài ra, VFX Artist còn dưới rất hoạt động dưới rất nhiều những người giám sát và khách hàng. Vì vậy, họ cần tuân thủ thời gian sản xuất, đáp ứng đúng yêu cầu tiến độ.
4.2. Mức lương trung bình của VFX Artist
Trên thế giới, theo báo cáo của Glassdoor – Website tuyển dụng & tìm kiếm việc làm nổi tiếng, một VFX Artist tại Mỹ có thể đạt thu nhập trung bình trong một năm lên đến 81,936$ (~1,88 tỷ VND).
Tại Việt Nam, đối với sinh viên vừa ra trường và bắt đầu các công việc cụ thể trong lĩnh vực VFX, mức lương thông thường vào khoảng 9 triệu đồng/tháng. Với những bạn năng lực tốt hơn, con số này có thể dao động 12 – 15 triệu đồng/tháng.
Ngoài mức lương ở trên, lương nghề VFX theo vị trí có sự khác biệt:
| Vị trí | Mức lương tại Việt Nam | Mức lương trên thế giới |
| VFX Internship (Thực tập sinh VFX – Học việc) | 4 – 5 triệu đồng/tháng | $11 – $17/giờ (~ 253.000 đến 391.000 đồng/giờ) |
| VFX Runner | 5 – 9 triệu đồng/ tháng | $15/giờ (~ 345.000 đồng/giờ) |
| Junior VFX Artist | 9 – 12 triệu đồng/tháng | $51,552/năm (~ 1.2 tỷ đồng/năm) |
| Mid-level VFX Artist | 12 – 15 triệu đồng/tháng | $67,724/năm (~ 1.6 tỷ đồng/năm) |
| Senior VFX Artist | 15 – 25 triệu đồng/tháng | $104,000/năm (~ 2.4 tỷ đồng/năm) |
| Supervisor VFX Artist | ~ 50 triệu đồng/tháng | $160,000/năm (~ 3.7 tỷ đồng/năm) |
Lương nghề VFX Theo kinh nghiệm:
| Số năm kinh nghiệm | Mức lương tại Việt Nam | Mức lương trên thế giới |
| Dưới 2 năm | 5 – 15 triệu đồng/tháng | 51,522$/năm (~ 1.18 tỷ đồng/năm) |
| Từ 2 đến 4 năm | 15 – 25 triệu đồng/tháng | 67,724$/năm (~ 1.56 tỷ đồng/năm) |
| Từ 5 năm trở lên | 25 – 50 triệu đồng/tháng | 104,000$/năm (~ 2.4 tỷ đồng/năm) |
5. Theo đuổi ngành kỹ xảo làm phim phải bắt đầu từ đâu?
Có thể thấy bất cứ ngành nghề nào cũng yêu cầu kinh nghiệm cao mới có thể làm tốt được. Đặc biệt, với một ngành nghệ thuật đặc thù như VFX, trau dồi kiến thức nền tảng, tích lũy càng nhiều trải nghiệm thực tế lại càng quan trọng hơn. Tư duy thẩm mỹ, khả năng phát triển, khắc họa hình ảnh của trí tưởng tượng lên thiết bị vi tính…, tất cả đều không phải chuyện một sớm, một chiều.
Để bước đi trên con đường này, điều đầu tiên mà bất kỳ người học VFX nào đều cần có là nắm vững những nguyên lý cơ bản về mỹ thuật, lịch sử, phương pháp tư duy kết hợp thực hành. Bạn có thể nghĩ đến việc tự học thời gian đầu bởi không phải ai cũng có đủ khả năng tài chính để theo học tại các trường đào tạo VFX. Tuy nhiên, lượng kiến thức khổng lồ và phức tạp của VFX sẽ rất khó để các bạn tự lực kiên trì theo đuổi.
Hiện nay, có rất nhiều chương trình đào tạo để người học tham khảo. Bạn hãy lưu ý cho mình môi trường học tập để có khả năng phát triển tốt nhất, cọ xát với thực tế, tiết kiệm thời gian và nguồn lực.
Chương trình đào tạo 2.5 năm tại Arena Multimedia đi từ kiến thức nền tảng nhất về học thiết kế, học đồ họa, trình bày bố cục giao diện,… cho đến thiết kế đồ họa động, làm phim , xây dựng 3D Animation. Trong đó, Kỹ xảo phim (VFX) là một học phần trong học kỳ 3. Sau khi bạn đã tích lũy đủ kiến thức cần thiết về thiết kế. Đây là thời điểm phù hợp để các bạn mở rộng và phát triển được khả năng tư duy sáng tạo của mình trên các công cụ vi tính.
Để được tư vấn về chương trình đào tạo Kỹ xảo làm phim và các hình thức ưu đãi khuyến học tại Arena Multimedia, vui lòng liên hệ Ban tuyển sinh để được hỗ trợ nhanh chóng, chính xác.
Tại thành phố Hồ Chí Minh:
- 212-214 Nguyễn Đình Chiểu, phường Võ Thị Sáu, quận 3, TP. Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 1800 1525
Email: arena@aprotrain.com
- 778/10 Nguyễn Kiệm, phường 4, quận Phú Nhuận, TP. Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 1800 6325
Email: arena@aprotrain.com
- Số 6 Tân Kỳ Tân Quý (gần Etown), Q.Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 1800 2074
Email: arena@aprotrain.com
Tại thành phố Hà Nội:
- 80 Trúc Khê, phường Láng Hạ. quận Đống Đa, TP Hà Nội
Số điện thoại: 1800 1542
Email: arena2@aprotrain.com
- D29 Phạm Văn Bạch, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Số điện thoại: 1800 1542
Email: arena2@aprotrain.com
- 110 Trần Phú, phường Mộ Lao, quận Hà Đông, TP. Hà Nội
Số điện thoại: 1800 1542
Email: arena2@aprotrain.com
