Bật mí nghệ thuật điểm sắc trong video: Khi mỗi nét màu biết kể một câu chuyện riêng

Nhằm giúp các bạn trẻ có đam mê làm phim biết được quy trình và cách thức xử lý màu sắc chuyên nghiệp trong hậu kỳ, Arena Multimedia đã tổ chức 2 buổi học Demo Class: Nghệ thuật điểm sắc trong video vào ngày 07 và 08.03 vừa qua tại Arena Hồ Văn Huê.

Có thể nói màu sắc trong phim ảnh nói riêng và video nói chung đóng vai trò vô cùng quan trọng, không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn là công cụ truyền tải cảm xúc và thông điệp của tác phẩm. Màu sắc có khả năng tác động mạnh mẽ đến cảm nhận của người xem, giúp xây dựng không khí và tạo nên sự gắn kết với câu chuyện mà người làm sáng tạo muốn kể.

Trong quá trình hậu kỳ, quá trình chỉnh sửa màu sắc không chỉ giúp làm nổi bật các chi tiết quan trọng mà còn có thể tạo ra sự chuyển đổi về mặt cảm xúc cho người xem, từ đó nâng cao chất lượng của tác phẩm. Đối với người làm nghề chuyên nghiệp, color grading chính là nghệ thuật điểm sắc cho video, là sự kết hợp hoàn hảo giữa kỹ thuật sử dụng công cụ phần mềm cùng tính sáng tạo không giới hạn. Một tác phẩm điện ảnh hoàn chỉnh không thể nào thiếu đi vai trò kể chuyện của từng mảng màu trong khung hình. 

Vậy làm thế nào để biến một thước phim thô trở thành tác phẩm nghệ thuật đúng nghĩa? Hãy cùng Arena khám phá trong bài viết này, qua phần chia sẻ của cô Nguyễn Lê Giang – giảng viên Arena Multimedia trong 2 buổi học Demo Class vừa qua, bạn nhé!

Vai trò của tâm lý học màu sắc trong hậu kỳ video

Trước khi bắt đầu với những công cụ hỗ trợ trên phần mềm, cô Lê Giang mong muốn các bạn tham dự trước hết cần hiểu rõ về lý thuyết màu sắc – nền tảng cho hậu kỳ sau này. Để có thể biến màu sắc thành người kể chuyện trong video, chắc chắn bạn phải hiểu ý nghĩa của các loại màu, điều mà đôi khi bạn đã bỏ quên trong cuộc sống xung quanh.

Nếu như cầu vồng có 7 màu (đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím), bài hát “Sắc màu” của nhạc sĩ Trần Tiến cũng chỉ nhắc đến màu xanh, vàng, nâu, tím thì trong Demo Class lần này, cô Lê Giang giới thiệu đến các bạn một vòng tròn màu sắc, với nhiều khái niệm mới mẻ. Cô chia sẻ: “Vòng tròn màu sắc là một công cụ trực quan giúp hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các màu sắc. Nó thường được chia thành ba nhóm màu chính: màu cơ bản (primary colors), màu phụ (secondary colors) và màu bổ sung (tertiary colors). Đây là tiền đề để bạn biết về phối màu cơ bản – điều rất quan trọng trong chỉnh màu ở phần hậu kỳ”. 

Định nghĩa vòng tròn màu sắc. Nguồn ảnh: cô Nguyễn Lê Giang

Từ vòng tròn màu sắc, cô Lê Giang cho biết có 3 kiểu phối màu cơ bản bao gồm: 

• Phối hợp màu đơn sắc (Monochromatic): phương pháp sử dụng các sắc thái khác nhau của cùng một màu, nhằm tạo ra sự đồng nhất và dễ chịu cho mắt. Ví dụ: sử dụng các sắc độ khác nhau của màu xanh dương để phối màu (từ xanh dương nhạt đến xanh dương đậm).
• Phối hợp màu bổ sung (Complementary): phương pháp kết hợp các màu đối diện nhau trên vòng tròn màu sắc để tạo ra sự tương phản mạnh mẽ và nổi bật, làm tăng sự thu hút thị giác. Ví dụ: phối màu đỏ và xanh lá, vàng và tím, xanh dương và cam,… 
• Phối hợp màu tương tự (Analogous): phương pháp sử dụng các màu nằm gần nhau trên vòng tròn màu sắc để tạo ra sự hài hòa và mượt mà, vì các màu này có sự liên kết chặt chẽ. Ví dụ: Kết hợp màu xanh lá, xanh dương và xanh lam.

Cô Lê Giang nhấn mạnh: “Phương pháp phối màu này không chỉ có tác dụng trong hậu kỳ mà còn giúp đoàn làm phim chuẩn bị các set quay với màu sắc theo ý đồ của đạo diễn, để làm nổi bật chủ thể và truyền tải thông điệp. Trong đó, phương pháp phối màu đơn sắc và phối màu bổ sung được sử dụng phổ biến nhất”. 

Ý nghĩa của màu sắc trong điện ảnh: mỗi màu là một câu chuyện

Một phần quan trọng không kém trong phần lý thuyết là tìm hiểu về ý nghĩa của màu sắc trong điện ảnh. Ai cũng hiểu màu sắc (kết hợp với âm thanh) mang đến rất nhiều cảm xúc cho người xem, thế nhưng thể hiện lên màn ảnh như thế nào cho trọn vẹn là điều không hề dễ dàng. Muốn như vậy, trước hết bạn cần hiểu rõ ý nghĩa của từng màu sắc trong video. Theo cô Lê Giang, có một số màu phổ biến và ý nghĩa của nó mà bạn cần biết gồm:

• Màu hồng: biểu thị cho tình yêu, sự ngọt ngào và sự dễ thương. Nó có thể mang đến cảm giác lãng mạn, nhưng cũng có thể thể hiện sự yếu đuối hoặc dễ bị tổn thương.
• Màu đỏ: biểu thị cho sự đam mê, tình yêu, hoặc cơn giận. Đỏ cũng có thể liên quan đến nguy hiểm, bạo lực hoặc sự căng thẳng. Trong các bộ phim kinh dị, màu đỏ có thể tượng trưng cho sự chết chóc hoặc máu.
• Màu cam: gợi lên cảm giác vui tươi, nhiệt huyết và sáng tạo, nhưng đôi khi cũng mang đến sự cảnh giác và khẩn trương.
• Màu vàng: thường được liên kết với sự tươi sáng, hy vọng, sự giàu có và niềm vui. Tuy nhiên, vàng cũng có thể mang một cảm giác cảnh báo, như trong trường hợp của những cảnh báo hoặc sự lừa dối.
• Màu xanh lá cây: biểu thị sự tươi mới, sự sống hoặc sự hòa bình. Nhưng trong một số trường hợp, màu xanh có thể liên quan đến sự ghen tỵ hoặc thù hận (lửa hận thù đốt cháy ký ức hai ta…)
• Màu xanh dương: tượng trưng cho sự bình yên, lạnh lùng, và trí tuệ, nhưng cũng có thể liên quan đến sự cô đơn hoặc mệt mỏi.
• Màu tím: tượng trưng cho sự sang trọng, quyền lực và bí ẩn. Nó cũng có thể biểu thị sự đau buồn hoặc lãng mạn sâu sắc.

Ngoài các màu cơ bản này ra, vẫn còn nhiều màu sắc khác được kết hợp với nhau, tạo nên một khung hình với đa tầng ý nghĩa. Cô Lê Giang gợi ý các bạn nên xem nhiều bộ phim Hollywood để hiểu hơn về cách sắp xếp màu sắc có ý đồ của đạo diễn, từ đó nâng cao kiến thức của mình. “Tất nhiên các bạn vẫn phải lưu ý đến ngữ cảnh của bộ phim mà sử dụng màu sắc sao cho phù hợp, tránh lạm dụng sẽ khiến bộ phim bị rối mắt và không đạt hiệu quả truyền tải như mong muốn”, cô Giang cho hay.

Ánh sáng trong video – yếu tố không thể bỏ qua

Nhắc đến hậu kỳ video thì không thể nào bỏ qua phần ánh sáng – yếu tố vô cùng quan trọng trong phim ảnh. Ánh sáng ở đây không chỉ làm cho video sáng lên hoặc tối đi, mà nó còn góp phần tạo ra không gian, xây dựng bầu không khí và truyền tải cảm xúc cho khán giả. Cách sử dụng ánh sáng có thể thay đổi hoàn toàn cảm giác và ý nghĩa của một cảnh quay. Nếu không muốn “è lưng” ra để cân bằng sáng tối cho một thước phim thô thì bạn cần nắm được cách sử dụng ánh sáng từ khi chuẩn bị set quay phim. 

Thông thường trên phim trường, có 4 loại ánh sáng chính bao gồm: 

• Ánh sáng chính (Key Light): nguồn sáng chính và mạnh nhất chiếu trực tiếp vào đối tượng hoặc nhân vật trong cảnh quay. Ánh sáng này giúp xác định hình dáng và độ sáng của đối tượng, cũng như tạo ra các bóng đổ tự nhiên.
• Ánh sáng phụ (Fill Light): giúp làm dịu đi các bóng đổ tạo ra bởi ánh sáng chính. Nó thường có cường độ yếu hơn, có thể được đặt ở góc đối diện với ánh sáng chính, đồng thời làm mềm các bóng và làm cho hình ảnh trở nên chi tiết hơn, không quá tối.
• Ánh sáng nền (Back Light): được chiếu từ phía sau đối tượng, ánh sáng nền tạo ra một bóng sáng, giúp tách biệt đối tượng khỏi nền. Ánh sáng này tạo hiệu ứng “halo” hoặc “rim light” (ánh sáng viền) và làm nổi bật đối tượng, tạo chiều sâu cho cảnh quay.
• Ánh sáng tô điểm (Accent Light): ánh sáng được sử dụng để nhấn mạnh một phần của cảnh quay, như một chi tiết nhỏ hoặc đối tượng cụ thể. Ví dụ, chiếu ánh sáng vào một vật thể trong nền để tạo điểm nhấn hoặc làm rõ chi tiết mà bạn muốn người xem chú ý.

Vậy tại sao lại cần cân nhắc đến ánh sáng trong một buổi học về chỉnh màu cho video? Như đã nói, đây là lớp học về “nghệ thuật điểm sắc cho video” và ánh sáng cũng là một loại màu sắc riêng, có những ý nghĩa riêng của nó. Hơn nữa hiểu về cách sử dụng ánh sáng sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian khi đi quay và đỡ vất vả hơn trong hậu kỳ.

Trong buổi học thứ hai của lớp Demo Class, cô Lê Giang đã chia sẻ cho các bạn cách sử dụng ánh sáng theo phân loại phim. Cụ thể: 

Phim Lãng Mạn

• Ánh sáng mềm và ấm áp: Phim lãng mạn thường sử dụng ánh sáng mềm mại, nhẹ nhàng, để tạo ra không khí ấm áp, dễ chịu và quyến rũ. Ánh sáng được chiếu từ các góc thấp hoặc ánh sáng phản chiếu qua màn cửa sổ tạo hiệu ứng mờ ảo, giống như ánh sáng mặt trời buổi chiều.
• Cảm giác tình cảm và gần gũi: Ánh sáng vàng hoặc cam thường được sử dụng để làm cho cảnh quay trông ấm áp, tạo cảm giác thân mật, tình cảm và dễ chịu. Cảnh tình yêu trong phim có thể được chiếu sáng nhẹ nhàng từ phía trước hoặc từ các nguồn sáng tự nhiên để làm nổi bật cảm xúc của các nhân vật.

Phim Hành Động

• Ánh sáng mạnh và tương phản cao: Phim hành động thường sử dụng ánh sáng mạnh, rõ ràng để làm nổi bật các pha hành động. Các cảnh quay chiến đấu, rượt đuổi hoặc các tình huống căng thẳng sẽ được chiếu sáng mạnh để tăng sự kịch tính và độ rõ ràng của cảnh quay.
• Ánh sáng hướng về phía đối tượng: Ánh sáng chiếu trực tiếp vào các nhân vật hoặc tình huống hành động để làm cho chúng nổi bật và dễ dàng theo dõi. Cường độ ánh sáng mạnh giúp các chi tiết của hành động không bị mờ đi trong các cảnh tối.

Phim Hoạt Hình

• Ánh sáng sinh động và đầy màu sắc: Phim hoạt hình thường sử dụng ánh sáng tươi sáng, rực rỡ để tạo cảm giác vui tươi và sinh động. Ánh sáng được điều chỉnh để phù hợp với không gian hoạt hình, nơi các cảnh vật và nhân vật có thể có các màu sắc không thực tế.
• Ánh sáng dễ thương, nhẹ nhàng: Ánh sáng mềm mại và ấm áp có thể làm cho các cảnh trở nên dễ thương, gần gũi, phù hợp với đối tượng khán giả trẻ tuổi. Ví dụ: Các cảnh trong phim hoạt hình dành cho trẻ em sẽ sử dụng ánh sáng sáng, ấm áp, tạo ra cảm giác hạnh phúc và lạc quan.

Điểm sắc cho video với phần mềm Adobe Premiere 

Sau phần chia sẻ lý thuyết, cô Lê Giang hướng dẫn phần thực hành rất được các bạn tham dự quan tâm đó là chỉnh sửa màu sắc với phần mềm Adobe Premiere. Đầu tiên, cô hướng dẫn một quy trình chỉnh màu cơ bản, bao gồm 3 giai đoạn: Color Correction (chỉnh màu từng shot quay), Color Matching (đem lại sự nhất quán cho từng các shot quay) và Color Grading (áp bộ lọc màu lên các shot quay). Trong quá trình chỉnh màu, một vài điều mà bạn cần lưu ý bao gồm: 

• Chỉnh sửa độ tương phản (contrast) và màu sắc của phim/video.
• Chỉnh sửa độ sáng tối, phơi sáng (exposure) của phim/video.
• Đảm bảo màu da chính xác.
• Màu sắc tập trung vào một sản phẩm, con người, chủ thể,…

Để làm được điều này, trong phần mềm Adobe Premiere có một công cụ được gọi là Lumetri Color, cho phép bạn chỉnh các thông số cơ bản như: White Balance (Cân bằng trắng), Exposure (điều chỉnh độ sáng tổng thể), Contrast (tăng độ tương phản giữa vùng sáng & tối), Highlights/Shadows (kiểm soát vùng sáng & tối), Whites/Blacks (điều chỉnh điểm trắng & đen). Ngoài ra công cụ này cũng cho phép bạn tạo phong cách màu (Creative) bằng cách điều chỉnh độ nét, độ bão hòa hay áp dụng hiệu ứng… 

Bạn cũng có thể can thiệp màu sắc chuyên sâu hơn qua việc thay đổi thông số trong Curves (Đường cong màu), Color Wheels & Match (Bánh xe màu & Tự động cân màu), HSL Secondary (Chỉnh màu từng vùng) và Vignette (Hiệu ứng viền tối).

Tổng kết lại, cô Lê Giang chia sẻ thành thạo phần mềm chỉ là một phần nhỏ, điều quan trọng vẫn phải đến từ nỗ lực của chính bản thân. Cô cho hay: “Đối với hậu kỳ video nói chung và color grading nói riêng, các bạn nếu muốn theo đuổi lâu dài cần phải có sự kiên trì lớn, dành nhiều thời gian để tham khảo các TVC, phim điện ảnh của những đạo diễn khác nhau để phát triển tư duy không chỉ về màu sắc mà còn là bố cục, cỡ cảnh, góc máy… Tổng hợp những điều này lại, bạn sẽ có cho mình 1 thước phim hoàn hảo và tự tin chinh phục ngành hậu kỳ”. 

Tạm kết

Kết thúc hai buổi học Demo Class “Color Grading – Nghệ thuật điểm sắc trong video”, các bạn tham dự đã có cơ hội tiếp cận và khám phá một trong những kỹ thuật quan trọng trong ngành hậu kỳ là chỉnh màu. Thông qua sự chia sẻ và hướng dẫn của cô Nguyễn Lê Giang, lớp học không chỉ cung cấp cái nhìn tổng quan về tầm quan trọng của màu sắc trong phim ảnh mà còn giúp các bạn làm quen với lý thuyết về màu sắc, thực hành trực tiếp với các công cụ chỉnh sửa màu chuyên nghiệp, nắm vững quy trình từ cơ bản đến nâng cao. 

Nói về những trải nghiệm của mình sau khi tham dự lớp Demo Class lần này của Arena, bạn Phan Hoàng Việt Hưng, sinh viên Đại học Văn Lang vui vẻ chia sẻ: “Mình cảm thấy 2 buổi học này khá thú vị, không khí lớp học thì vui vẻ còn giảng viên thì hướng dẫn rất nhiệt tình. Mình học thêm được nhiều kiến thức bổ ích về mảng color grading”.

Arena tin rằng đây là một cơ hội không chỉ cho Việt Hưng mà còn cho các bạn đam mê điện ảnh thêm kiến thức và kỹ năng để tạo nên những sản phẩm video chất lượng và đầy ấn tượng. Bạn muốn trải nghiệm thêm nhiều kiến thức về ngành Mỹ thuật Đa phương tiện nói chung và khám phá những nấc thang mới trong ngành sáng tạo, đừng bỏ lỡ các lớp học Demo Class khác của Arena Multimedia nhé!

Cảnh An

***

Để được tư vấn về chương trình đào tạo và các hình thức ưu đãi khuyến học tại Arena Multimedia, vui lòng liên hệ Ban tuyển sinh tại Arena gần bạn nhất nhé: