1001 điều bạn cần biết khi theo đuổi Ngành thiết kế đồ họa 3D

Chúng ta ngày nay không còn quá xa lạ với những thước phim 3D sống động, hấp dẫn như trong loạt phim Avatar, How to train your dragon, Toy Story,… Tuy nhiên, không phải ai cũng biết những thông tin chuyên sâu về lĩnh vực này. Bài viết sau đây sẽ giải mã các vấn đề xoanh quanh Ngành thiết kế đồ họa 3D từ định nghĩa, phân ngành cho đến các yếu tố để trở thành một nhà thiết kế đồ họa 3D, nhu cầu tuyển dụng của ngành cũng như môi trường đào tạo thiết kế 3D chuyên nghiệp. 

1. Thiết kế đồ họa 3D là gì?

Thiết kế đồ họa 3D hay Thiết kế 3D là quá trình sử dụng công cụ vi tính để tạo nên đồ họa 3D. Đồ họa máy tính 3D (còn được biết đến với CGI, 3DCG hoặc đồ họa máy tính ba chiều) là đồ họa sử dụng biểu diễn ba chiều của dữ liệu hình học lưu trữ trong máy tính nhằm mục đích thực hiện tính toán và kết xuất hình ảnh 2D. Kết quả đồ họa 3D có thể được lưu trữ để xem sau (dưới dạng hoạt ảnh – animation) hoặc hiển thị theo thời gian thực.  

3 đặc điểm hiển thị của những sản phẩm thiết kế đồ họa 3D: 

• Đối tượng thiết kế được định hình trong không gian tọa độ 3 chiều (Oxyz);
• Thể hiện được các hiệu ứng đổ bóng vật lý;
• Sự liên kết hình học không gian trong thiết kế 3D là rất cao.

2. Phân ngành thiết kế đồ họa 3D

Hiện nay, ngành thiết kế đồ họa 3D được phân thành 2 chuyên ngành là: Kỹ thuật và Mỹ thuật. Trong đó Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật còn được biết tới với tên gọi phổ biến là Thiết kế Mỹ thuật Đa phương tiện. 

2.1. Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật

2.1.1. Khái niệm

Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật là quá trình sử dụng các phần mềm chuyên dụng để mô hình hóa vật thể chính xác trong không gian 3 chiều. Chuyên ngành được áp dụng chủ yếu trong các nhà máy tạo nên các sản phẩm công nghiệp và lĩnh vực kiến trúc xây dựng với tính ứng dụng cao.  

2.1.2. Ứng dụng của thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật

Với sự phát triển của công nghệ, thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật đã được mở rộng ứng dụng ở nhiều lĩnh vực như:

1 – Công nghệ in ấn 3D: 

2 – Thiết kế công nghiệp (cơ khí, máy móc,…):

3 – Thiết kế phương tiện di chuyển (ô tô, xe máy, trực thăng,…):

4 – Kiến trúc xây dựng:

5 – Thiết kế không gian nội thất:

2.1.3. Phần mềm hỗ trợ thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật

Bài viết tổng hợp 1 vài phần mềm cơ bản, tùy thuộc vào lĩnh vực ứng dụng và sự phát triển của công nghệ sẽ còn nhiều phần mềm khác.

• AutoCAD là một phần mềm thuộc công ty phát hành Autodesk bao gồm nhiều tính năng phong phú. Người dùng có thể phác thảo các mô hình 2D và 3D với phần rắn, bề mặt và đối tượng lưới, cùng với hàng loạt ứng dụng tùy chỉnh. Phiên bản đầy đủ của AutoCAD yêu cầu trả phí và cần kiến thức chuyên môn để sử dụng thành thạo.
• SolidWorks là một chương trình máy tính hỗ trợ xây dựng mô hình kỹ thuật thiết kế được xuất bản bởi Dassault Systèmes, hoạt động chủ yếu trên hệ điều hành Microsoft Windows. Được sử dụng hầu hết bởi các kỹ sư cơ khí và điện tử, SolidWorks chuyên xử lý các thiết kế kỹ thuật phức tạp.
• Rhinoceros 3D (Rhino 3D) là một trong những phần mềm tạo mô hình 3D phổ biến nhất được phát triển bởi công ty Robert McNeel & Associates. Với nguyên lý hoạt động dựa trên hình học NURBS (Non-Uniform Rational Basis Splines), phần mềm này thường được sử dụng trong kiến trúc, kỹ thuật, thiết kế trang sức, công nghiệp, và đồ họa. 
• Autodesk Inventor là một công cụ tái tạo mô hình 3D dựa trên tham số và tính năng. Chương trình này cho phép người dùng chuyển bản phác thảo 2D cơ bản thành một mô hình 3D với các thao tác tùy chọn mô hình hóa rất đơn giản.
• Siemens NX là một phần mềm tích hợp linh hoạt và mạnh mẽ cung cấp giải pháp mô hình hóa 3D nhanh chóng và hiệu quả. NX hỗ trợ mọi khía cạnh của việc phát triển sản phẩm, từ điều phối nguyên tắc, duy trì tính toàn vẹn của dữ liệu đến xây dựng ý định thiết kế, và hợp lý hóa toàn bộ quy trình sản xuất.

2.2. Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật – Mỹ thuật đa phương tiện

2.2.1. Khái niệm

Thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật hay Mỹ thuật Đa phương tiện là hình thức truyền tải thông tin kết hợp đa dạng các định dạng nội dung như văn bản, âm thanh, hình ảnh, hoạt ảnh hoặc video vào một bản trình bày duy nhất dưới định dạng kỹ thuật số. Chúng trái ngược với các phương tiện truyền thông đại chúng truyền thống như tài liệu in hoặc bản ghi âm.

Xem thêm: Giải đáp băn khoăn: Có nên học Mỹ thuật đa phương tiện không?

2.2.2. Ứng dụng của thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật

1 – Thiết kế phim hoạt hình:

2 – Thiết kế phim 3D:

3 – Thiết kế game:

4 – Thiết kế đồ họa sự kiện (trải nghiệm Thực tế ảo):

5 – Thiết kế đồ trang sức:

2.2.3. Phần mềm hỗ trợ thiết kế

Dưới đây là thông tin về các phần mềm hỗ trợ được sử dụng phổ biến trong ngành thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật, bạn có thể tham khảo và lựa chọn sử dụng: 

• Autodesk Maya là một ứng dụng đồ họa máy tính 3D được sử dụng để phát triển trò chơi điện tử, đồ họa 3D, phim hoạt hình, phim truyền hình và nhiều hiệu ứng hình ảnh khác. Phần mềm này có thể xử lý các mô hình phức tạp, giúp các designer tạo ra các hiệu ứng Ultra 3D mang tới người thưởng thức những hình ảnh chân thực.
• Blender nổi tiếng là một phần mềm 3D với mã nguồn mở và miễn phí, chính vì vậy, các bản cập nhật phần mềm được đóng góp từ cộng đồng người dùng. Không chỉ được nhiều chuyên gia thiết kế sử dụng, Blender cũng rất phù hợp với những designer mới học và freelancer. 
• Zbrush là một công cụ điêu khắc kỹ thuật số kết hợp mô hình 3D / 2.5D, tạo họa tiết và vẽ tranh. Phần mềm sử dụng công nghệ “pixel” độc quyền lưu trữ thông tin về ánh sáng, màu sắc, chất liệu, điều hướng và độ sâu cho các điểm nối tạo nên đối tượng trên màn hình. Zbrush được đánh giá là có giao diện tương đối khó sử dụng.
• Cinema4D giải pháp phần mềm dựng hình, mô phỏng và hoạt hình 3D chuyên nghiệp. Bộ công cụ được đánh giá hoạt động mạnh mẽ, linh hoạt và ổn định giúp tối ưu hóa quy trình thiết kế 3D. Phần mềm được ứng dụng phổ biến trong đồ họa chuyển động, VFX, AR / MR / VR, phát triển trò chơi.
• RhinoGold là một phần mềm thiết kế trang sức 3D dễ dàng sử dụng với tốc độ xử lý mạnh mẽ. Phần mềm bao gồm một thư viện có sẵn hơn 1500 mẫu thiết kế trang sức, có thể dùng in nguyên bản hoặc tinh chỉnh tùy theo nhu cầu sử dụng

	Ngành thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật	Ngành thiết kế đồ họa 3D mỹ thuật – Mỹ thuật Đa phương tiện
Khái niệm	Thiết kế đồ họa 3D kỹ thuật là quá trình sử dụng các phần mềm chuyên dụng để mô hình hóa vật thể chính xác trong không gian 3 chiều. Chuyên ngành được áp dụng chủ yếu trong các nhà máy tạo nên các sản phẩm công nghiệp và lĩnh vực kiến trúc xây dựng với tính ứng dụng cao.	Mỹ thuật Đa phương tiện (Multimedia) là hình thức truyền tải thông tin kết hợp đa dạng các định dạng nội dung như văn bản, âm thanh, hình ảnh, hoạt ảnh hoặc video vào một bản trình bày duy nhất dưới định dạng kỹ thuật số, trái ngược với các phương tiện truyền thông đại chúng truyền thống như tài liệu in hoặc bản ghi âm.
Ứng dụng	Công nghệ in ấn 3D; Thiết kế công nghiệp (cơ khí, máy móc,…); Thiết kế phương tiện di chuyển (ô tô, xe máy, trực thăng,…); Kiến trúc xây dựng; Thiết kế không gian nội thất.	Thiết kế phim hoạt hình; Thiết kế phim 3D; Thiết kế game; Thiết kế đồ họa sự kiện (trải nghiệm Thực tế ảo); Thiết kế đồ trang sức.
Phần mềm hỗ trợ thiết kế phổ biến	AutoCAD; SolidWorks; Rhinoceros 3D (Rhino 3D); Autodesk Inventor; Siemens NX;…	Autodesk Maya; Blender; Zbrush; Cinema 4D; RhinoGold.

3. Yếu tố bắt buộc để trở thành nhà thiết kế đồ họa 3D

Để theo đuổi thành công ngành thiết kế đồ họa 3D và trở thành nhà thiết kế thực thụ, bạn cần sở hữu 5 yếu tố sau đây:

• Kiến thức mỹ thuật cơ bản: Nội dung lý thuyết về hình họa, nguyên lý dựng hình, vẽ mỹ thuật,… là nền tảng để hình thành tư duy không gian 3 chiều;
• Kỹ năng phác thảo 2D: Đồ họa 3D xuất phát từ 2D và kết quả hình ảnh kết xuất cũng là 2D vì vậy kỹ năng này là cần thiết để tối ưu hóa quá trình thiết kế;
• Khả năng tư duy không gian tốt: Thiết kế 3D yêu cầu làm việc với các chiều không gian để tái tạo hình ảnh như ngoài đời thật để sản phẩm cuối cùng là tuyệt vời nhất;  
• Đam mê cái đẹp: Mọi ý tưởng đều xuất phát từ tư duy cầu tiến của designer – họ luôn hướng đến mục tiêu làm mới và cải thiện chất lượng cuộc sống;
• Yêu thích, tìm tòi công nghệ: Các sản phẩm 3D đều cần được mô phỏng và xử lý trên công cụ vi tính chuyên nghiệp, đặc biệt các sản phẩm Mỹ thuật đa phương tiện chỉ có thể lưu truyền nhờ công nghệ. 

4. Nhu cần nhân lực của ngành thiết kế đồ họa 3D

Như đã được nhắc đến ở trên, ứng dụng của ngành thiết kế đồ họa 3D là cực kỳ lớn từ sản xuất công nghiệp, kiến trúc xây dựng cho đến các sản phẩm mang tính nghệ thuật và giải trí cao như phim hoạt hình 3D, kỹ xảo điện ảnh, game trực tuyến,… 

Theo nền tảng phân tích dữ liệu hàng đầu thế giới – Statista báo cáo: Việt Nam là quốc gia có mức độ phổ biến người chơi Video Game cao nhất Đông Nam Á. Thị trường Game tại Việt Nam ghi nhận doanh thu cao thứ 4 tại Đông Nam Á và thứ 27 trên toàn thế giới. Theo thống kê sơ bộ, gần 55 triệu con số ghi nhận người chơi game trực tuyến tại Việt Nam hiện nay.

Bên cạnh đó, nguồn nhân lực designer kỹ xảo điện ảnh 3D tại Việt Nam cũng góp mặt trong nhiều bộ phim bom tấn của Hollywood như loạt phim Star Wars: Detours, Rebels, The Clone Wars, phim Ninja Rùa: Teenage Mutant (2014), The Avengers – Biệt đội siêu anh hùng,…  

5 năm trở lại đây cũng ghi nhận 1000 shot kỹ xảo điện ảnh được các nhà sản xuất phim đầu tư kỹ lượng cho tác phẩm của mình, điển hình với Mắt Biếc, Hai Phượng, Song Song và Trạng Tí Phiêu Lưu Ký,…

Như vậy, có thể thấy ngành Thiết kế đồ họa 3D tại Việt Nam được chú trọng phát triển và đầu tư nhiều. Tuy nhiên, nguồn nhân lực thiết kế chất lượng cao lại chưa có nhiều. Vì vậy, nếu bạn lựa chọn lĩnh vực này, cơ hội tìm được việc làm mức lương cao là rất lớn. Lương trung bình của nhân viên thiết kế đồ họa 3D là 15,400,000 VND/tháng. Trong đó mức thấp nhất rơi vào khoảng 7,860,000 VND/tháng và cao nhất là 23,700,000 VND/tháng (theo Salary Explorer). Đây hẳn là một mức thu nhập hấp dẫn đối với những bạn trẻ yêu thích sáng tạo.

Xem thêm: [Hỏi – Đáp] Tuổi nghề của Thiết kế đồ họa ngắn ngủi? Đúng/ Sai?

5. Học thiết kế đồ họa 3D ở đâu?

Vậy những môi trường nào đào tạo thiết kế đồ họa 3D chuyên nghiệp? Bài viết cung cấp 3 lựa chọn để các bạn tham khảo: 

• Trung tâm đào tạo ngắn hạn: Trên thị trường không có nhiều trung tâm đào tạo thiết kế đồ họa 3D ngắn hạn, ngay cả nếu có thì cũng chỉ tập trung hướng dẫn sử dụng công cụ thiết kế. Tuy nhiên, như các bạn đã thấy đồ họa 3D yêu cầu kiến thức chuyên môn rất cao mà các cơ sở này đa phần không cung cấp được. 
• Trường Đại học tại Việt Nam: Hiện nay chưa có tổ hợp môn thi xét tuyển chính thức ngành thiết kế đồ họa 3D mà chỉ có thể xét tuyển vào những ngành thiết kế liên quan như Thiết kế đồ họa, kiến trúc, xây dựng,…
• Arena Multimedia là thương hiệu đào tạo Thiết kế Mỹ thuật đa phương tiện hàng đầu Châu Á với thời gian phát triển hơn 17 năm tại Việt Nam. Đây là cái nôi sản sinh ra nhiều chuyên gia thiết kế đồ họa 3D góp mặt trong nhiều bộ phim hàng đầu như: Nguyễn Minh Nhật (Phó Giám đốc nghệ thuật tại SPARX*), Trần Thanh Tuấn, Nguyễn Quang Huy,…

Ngành thiết kế đồ họa 3D là một lĩnh vực sáng tạo đầy tiềm năng nhưng cũng không kém phần chông gai. Hãy để Arena Multimedia đồng hành và trang bị cho bạn nền tảng vững chắc để bước đi trên con đường ấy.

Thông tin liên hệ: