Có lẽ trong cả một thời gian rất dài, rất nhiều người làm trong lĩnh vực thiết kế đồ hoạ ở VN suy nghĩ về stock photo là những hình ảnh có sẵn có thể dùng cho các thiết kế, tác phẩm của mình một cách thoải mái. Nhưng stock photo thực sự là gì?
Stock photo – Don’t steal without permission
Stock photo là gì?
Theo tạp chí chuyên về nhiếp ảnh The Photography, PP Mag thì stock photo được định nghĩa: “What you have is a “stock photo”, meaning that you have already taken the photo; you own the copyright; and the photo is in your stockpile (your storage, inventory) of pictures available to use now.” (Tạm dịch là: “Bạn có một stock photo nghĩa là bạn đã tạo bức ảnh đó, bạn có bản quyền với bức ảnh đó, và bức ảnh đó nằm trong kho lưu trữ những bức ảnh có sẵn để sử dụng bây giờ của bạn.”
Điều này có nghĩa Stock Photo được hiểu là những hình ảnh do nhiếp ảnh gia tự chụp (ngược với Assignment Photo là những hình ảnh được khách hàng thuê chụp theo yêu cầu) và bản quyền về hình ảnh hoàn toàn thuộc về tác giả của nó. Lý do tại sao có Stock Photo? Đơn giản vì không phải ai cũng có khả năng thuê photographer chụp riêng cho mình theo yêu cầu, và photographer ngoài việc chụp hình kiếm tiền còn coi đó là một sở thích. Do đó những hình ảnh tự do đó có thể được sử dụng khi cần thiết.
Bạn có thể thấy stock photo ở khắp mọi nơi: từ logo trên các sản phẩm, hình ảnh trên các tạp chí, hay chính là bức ảnh do bạn tạo ra.
Stock photo có khắp mọi nơi nhưng liệu bạn được phép sử dụng photo nào?
Phân loại
Stock photo miễn phí bản quyền: Đây là loại stock photo phổ biến nhất , và giá cả phải chăng. Nghĩa là hầu hết các loại giấy phép cho là miễn phí bản quyền. Miễn phí bản quyền có nghĩa là bạn có thể sử dụng hình ảnh nhiều lần mà không phải trả tiền bản quyền. Đây là lựa chọn tốt nhất cho các nhà thiết kế và tiếp thị ngân sách trung lập. Nhược điểm của việc miễn phí bản quyền là ảnh của bạn không còn là ảnh độc quyền nữa, có nghĩa là bất cứ ai có thể mua và sử dụng chúng.
Đã có quyền quản lí
Các quyền quản lí cấp giấy phép cung cấp cho việc sử dụng độc quyền và giới hạn thời gian việc sử dụng của một hình ảnh có sẵn. Sử dụng độc quyền có nghĩa là chỉ được cấp phép có thể sử dụng hình ảnh trong khoảng thời gian quy định trong hợp đồng giấy phép. Giấy phép được cấp dựa trên việc chi trả cho mỗi lần sử dụng, có nghĩa là stock photo chỉ có thể được sử dụng cho một dự án cụ thể, chỉ trong một khoảng thời gian, và thường chỉ có ở các vùng địa lý nhất định. Quyền quản lý hình ảnh dùng để cấp giấy phép, nhưng chúng giúp bạn chống lại việc pha loãng thương hiệu (do đối thủ cạnh tranh bằng cách sử dụng cùng một hình ảnh). Bạn có thể tìm thấy dễ dàng ở website istockphoto hay Gettyimages.
Có giấy phép mở rộng /nâng cao
Một số công ty chứng khoán hình ảnh cho phép bạn mua một giấy phép mở rộng hoặc tăng cường mở rộng việc sử dụng đã được phép của một tác phẩm được cấp phép trước đó (thường là miễn phí bản quyền). Giấy phép mở rộng cho phép bạn “mở rộng” việc sử dụng được cấp trong giấy phép ban đầu của bạn. Việc sử dụng có thể bao gồm việc tăng số lượng các bản sao hiển thị hình ảnh, sử dụng nó cho mục đích bán lại (in theo yêu cầu, lịch, áo thun, thiệp chúc mừng, vv), hoặc cho phép các phương pháp khác phân phối và sử dụng. Sử dụng khác nhau từ công ty đến công ty, vì vậy hãy chắc chắn rằng bạn đã đọc các thỏa thuận cấp phép cụ thể.
Kết luận
Hi vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ Stock photo là gì, các loại và quan trọng nhất chính là bạn, những người làm công việc thiết kế đồ hoạ, sáng tạo nghệ thuật sẽ không vi phạm bản quyền!
