Khám phá nghệ thuật VFX Compositing trong điện ảnh: hiện thực hóa mọi ý tưởng sáng tạo

VFX không chỉ là những cảnh kỹ xảo khói lửa được tạo ra từ phần mềm trên máy tính, mà đằng sau đó còn là ý nghĩa và dụng ý nghệ thuật trong điện ảnh. Đây là điều được Arena Multimedia giới thiệu đến các bạn tham dự trong 3 buổi học Demo Class vừa qua với chủ đề “VFX Compositing – Nghệ thuật kỹ xảo trong phim ảnh”.

VFX Compositing là một trong những kỹ thuật quan trọng nhất trong quy trình sản xuất VFX (Visual Effects – kỹ xảo điện ảnh), đóng vai trò chủ chốt trong việc kết hợp các yếu tố hình ảnh khác nhau,  từ ảnh động, CGI đến các cảnh quay thực tế  để tạo ra những sản phẩm hoàn chỉnh, mượt mà và sống động. Đây là một phần không thể thiếu trong quy trình sản xuất hậu kỳ, từ các bộ phim bom tấn hàng đầu Hollywood cho các TVC quảng cáo hay MV ca nhạc.

Trong 3 buổi học Demo Class diễn ra vào các ngày 15, 17 và 19.04.2025 vừa qua tại Arena Nguyễn Đình Chiểu, thầy Nghiêm Quốc Anh – Giảng viên Arena Multimedia đã tập trung chia sẻ kiến thức nền tảng về VFX Compositing, đồng thời hướng dẫn thực hành với phần mềm Adobe After Effects cho các bạn tham dự.

Qua ba buổi học, các bạn đã nắm rõ tổng quan về VFX Compositing cũng như các thao tác thực hành trên phần mềm. Đây sẽ là kỹ năng quan trọng bổ trợ cho quá trình học tập cũng như làm việc của các bạn sau khi kết thúc khóa học này. Trong bài viết này, hãy cùng Arena Multimedia điểm lại những kiến thức lý thuyết trong ba buổi học vừa qua để thấy được tầm quan trọng của VFX Compositing, bạn nhé!

VFX –  hiện thực hóa mọi ý tưởng tưởng như “không thể”

Mở đầu buổi học, thầy Nghiêm Quốc Anh giới thiệu qua cho các bạn tham dự khái niệm về VFX – thứ mà các bạn gần như thấy mỗi ngày nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Theo thầy Quốc Anh, VFX (Visual Effects) là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả hình ảnh được tạo, chỉnh sửa hoặc nâng cao cho bất kỳ bộ phim nào hoặc một sản phẩm truyền thông mà không thể diễn ra trong quá trình quay live-action. Điều này giúp cho các Artist có thể thỏa sức sáng tạo trên những thể loại như kỳ ảo, siêu nhiên, kinh dị, hành động như hay thậm chí là tình cảm, trinh thám…

Các thể loại nổi bật trong VFX có thể kể đến như:

• Compositing: công đoạn kết hợp những cảnh quay thật trên phim trường với những hình ảnh được tạo ra từ nhiều nguồn khác nhau thông qua VFX.
• CGI (Computer Generated Imagery): thuật ngữ chung để mô tả những kỹ thuật VFX được tạo ra bằng phần mềm máy tính.
• Motion Capture (Mocap): công nghệ bắt chuyển động của người hoặc vật. Thường được sử dụng trong các trường hợp mô tả diễn hoạt phức tạp của cơ mặt và cơ thể.

Bên cạnh đó, thầy Quốc Anh cũng chia sẻ thêm về SFX (Special Effects): hiệu ứng thật diễn ra ngay tại trường quay (như làm nổ súng giả, khói thật, nước tràn…). Đây là kỹ thuật ra đời trước khi có VFX hiện đại, nhưng thường tốn rất nhiều công sức và chi phí. Ví dụ như trong siêu phẩm “Titanic”, gần như tất cả các cảnh trong phim đều là quay thật. Đoàn làm phim dựng mô hình con tàu kích thước lớn, rồi quay đi quay lại hàng chục lần. Nhìn trên màn ảnh, khán giả có cảm giác như con tàu thật đang chìm, vì mọi thứ từ góc quay, ánh sáng cho đến âm thanh đều được dàn dựng tỉ mỉ. 

“Ngày trước làm SFX tốn rất nhiều công sức, thời gian và cả tiền bạc. Còn bây giờ, với sự phát triển của công nghệ, VFX giúp mọi thứ trở nên dễ dàng hơn, linh hoạt hơn mà vẫn tạo được hiệu ứng thị giác cực kỳ ấn tượng”, thầy Quốc Anh kết luận.

Khi bước vào thời đại công nghệ 4.0, mọi thứ bắt đầu phát triển mạnh mẽ đặc biệt là ngành công nghiệp điện ảnh nói chung và VFX nói riêng. Sự phát triển đó mở ra vô vàn cơ hội cho những người yêu điện ảnh và muốn phát triển sự nghiệp riêng trong ngành này tại Việt Nam. Thực tế cho thấy, tên của các nghệ sĩ Việt Nam xuất hiện ngày càng nhiều trong phần sản xuất của các bộ phim quốc tế. Thầy Quốc Anh cho biết: “Chúng ta đang là đối tác gia công hậu kỳ, đặc biệt là VFX, cho rất nhiều dự án quốc tế, nhất là từ Hàn Quốc do vị trí địa lý gần gũi và chi phí sản xuất hợp lý. Nếu sau này bạn tham gia một dự án phim quốc tế, tên của bạn hoàn toàn có thể xuất hiện trên phần credit”. 

Cuối cùng, thầy Quốc Anh kết luận rằng dù bạn theo đuổi thể loại phim nào, từ tình cảm, tâm lý cho đến viễn tưởng thì kỹ năng VFX đều có đất dụng võ. Và nếu hiểu được điều đó, các bạn sẽ nhìn thấy cơ hội ở khắp mọi nơi.

Làm chủ công nghệ VFX với phần mềm After Effects

Sau khi giải thích và nhấn mạnh vai trò cũng như tầm quan trọng của VFX, thầy Quốc Anh đi vào phần chia sẻ chính của Demo Class lần này, đó là VFX Compositing. Vậy trước hết Compositing là gì?

Compositing là quá trình kết hợp nhiều yếu tố hình ảnh, từ footage quay thật, hiệu ứng cho đến đồ họa, âm thanh,… để tạo ra một khung hình hoàn chỉnh. Tất cả phải hòa quyện với nhau một cách mượt mà, để người xem cảm thấy như mọi thứ diễn ra thật trong cùng một không gian, một thời điểm. Thầy Quốc Anh lấy ví dụ: “Khi bạn xem một cảnh phim có ánh sáng chiếu từ phía trước nhân vật thì ở phần compositing, mọi hiệu ứng, background hay ánh sáng bổ sung cũng phải khớp với hướng đó. Nếu ánh sáng trong cảnh gốc chiếu từ trái mà trong cảnh ghép lại sáng từ phải, người xem sẽ thấy “lệch”, mất tự nhiên và biết ngay đó là giả”. 

VFX Compositing không giới hạn ở một thể loại phim nào cả mà đang thâm nhập vào mọi góc của ngành công nghiệp giải trí. Bạn có thể thấy nó xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau như MV ca nhạc, TVC, Event, lễ trao giải (phần video giới thiệu đề cử, intro sân khấu,…), Gameshow (các đoạn mở đầu, hiệu ứng chuyển cảnh) hay Motion Graphic. Đây cũng là các ngách nghề nghiệp mà bạn có thể theo đuổi với VFX.

Sau khi kết thúc phần lý thuyết, thầy Quốc Anh tập trung hướng dẫn các bạn thực hành trên phần mềm  Adobe After Effects. Đây là phần mềm đồ họa chuyển động và kỹ xảo hình ảnh được phát triển bởi hãng Adobe, là công cụ chuẩn ngành trong lĩnh vực Motion Graphic và VFX Compositing. Với After Effects, bạn có thể ghép tất cả các yếu tố: video quay, hiệu ứng, text, âm thanh, hình ảnh động,… lại với nhau thành một cảnh hoàn chỉnh, được xử lý trong một timeline duy nhất.

Trong quy trình làm VFX, After Effects giữ vai trò như một “phòng hậu kỳ tổng hợp” (compositing room), cụ thể:

• Kết hợp nhiều lớp hình ảnh (layer) như diễn viên quay trên phông xanh với bối cảnh giả lập (green screen keying); hiệu ứng khói, lửa, mưa, bụi,… vào cảnh quay; text 3D, đồ họa chuyển động, hoặc các vật thể giả lập.
• Tracking: theo dõi chuyển động của camera hoặc vật thể trong cảnh thật, sau đó gắn hiệu ứng hoặc đồ họa sao cho “ăn khớp” hoàn toàn với chuyển động đó.
• Chỉnh màu và ánh sáng: đồng bộ màu sắc, ánh sáng giữa các yếu tố khác nhau để tạo cảm giác chúng tồn tại trong một thế giới thống nhất, không bị “giả” hoặc lệch tông.
• Tạo hiệu ứng đặc biệt: Từ các hiệu ứng đơn giản (như glow, blur, light ray) cho đến hiệu ứng phức tạp (explosion, morphing, time freeze), After Effects đều có công cụ – hoặc plugin – hỗ trợ cực mạnh.
• Motion Graphic: tạo intro chương trình, video quảng cáo, hay infographic động.

Tạm kết

Khép lại ba buổi học với thời lượng chủ yếu tập trung vào thực hành, các bạn tham dự đã có thêm cho mình một kỹ năng hữu ích, phục vụ cho công việc và học tập. Là một nhân viên kế toán và chỉ làm thêm trong lĩnh vực gym, bạn Trần Khải Kim Thiên ban đầu hơi lo vì không có nền tảng về kỹ xảo hay phần mềm dựng phim, nhưng lớp học của thầy Quốc Anh đã giúp cô bạn mở mang thêm nhiều kiến thức mới.

Kim Thiên chia sẻ: “Nhờ cách giảng bài dễ hiểu, có hệ thống và nhiệt tình của thầy Quốc Anh, tôi nhanh chóng theo kịp bài và bắt đầu thấy hứng thú với việc thực hành. Việc được trải nghiệm trực tiếp trên phần mềm giúp tôi hiểu rõ hơn cách hình thành một cảnh quay có kỹ xảo – từ những bước cơ bản nhất. Thầy không chỉ dạy cách làm mà còn giải thích rõ lý do vì sao làm như vậy, giúp tôi dù không phải người trong ngành cũng có thể hiểu được tư duy làm việc chuyên nghiệp trong lĩnh vực này”. 

Khép lại 3 buổi Demo Class: VFX Compositing – Nghệ thuật kỹ xảo trong phim ảnh, các bạn tham dự không chỉ nắm vững nền tảng VFX mà còn tự tin thao tác trên Adobe After Effects để tạo ra sản phẩm của riêng mình. Đối với Kim Thiên, cô bạn đã có thể ứng dụng VFX vào công việc sáng tạo video cho phòng gym mà mình quản lý, cũng như cân bằng được giữa công việc chính và đam mê cá nhân.

Arena Multimedia tin rằng những trải nghiệm của Kim Thiên và nhiều bạn trẻ khác chính là sự thành công mà Demo Class mang đến cho những ai yêu sáng tạo. Arena vẫn còn nhiều lớp học trải nghiệm đầy bổ ích khác đang chờ đợi ở phía trước, vì thế đừng bỏ lỡ bạn nhé!

Cảnh An

***

Để được tư vấn về chương trình đào tạo và các hình thức ưu đãi khuyến học tại Arena Multimedia, vui lòng liên hệ Ban tuyển sinh tại Arena gần bạn nhất nhé: